Erişkin Skolyoz (Yetişkinlerde Omurga Eğriliği)

Erişkin Skolyoz (Yetişkinlerde Omurga Eğriliği) Nedir?

Skolyoz, genel tanımıyla omurganın ön-arka planda (röntgen görüntülerinde) 10 derecenin üzerinde eğilmesi durumudur ve üç boyutlu bir deformitedir. Toplumda genellikle çocukluk çağı hastalığı olarak bilinse de, erişkin skolyoz (yetişkin skolyozu) sıklıkla karşılaşılan ve yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur.

Yetişkinlerde görülen omurga eğriliği temel olarak iki farklı şekilde ortaya çıkar:

1. İdiopatik/Konjenital Devamlılık: Çocukluk veya ergenlik döneminden gelen, nedeni bilinmeyen (idiopatik) veya doğuştan kemik anomalilerine bağlı eğriliklerin yetişkinlikte de devam etmesi.
2. De Novo (Yeni Gelişen) Skolyoz: Çocuklukta hiçbir sorun yokken, tamamen erişkin dönemde omurganın yıpranmasına bağlı olarak ortaya çıkan tablo.

Erişkin Dejeneratif Skolyoz Neden Olur?

Erişkin çağda en sık karşılaşılan tip, dejeneratif skolyozdur. Bu durum, omurganın doğal yaşlanma süreci ve yıpranması ile yakından ilişkilidir. Omurgayı oluşturan kıkırdak ve kemik dokunun bozulması, disklerin sıvı kaybederek yıpranması (kireçlenme) sonucu omurga dengesi bozulur ve eğrilik başlar.

• Risk Faktörü: Yaşın ilerlemesiyle görülme sıklığı artar.
• Cinsiyet: Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir.
• Tetikleyici: Osteoporoz (kemik erimesi), eğriliğin ilerleme sürecini hızlandıran önemli bir faktördür.

Belirtiler: Yetişkin Skolyozu Nasıl Anlaşılır?

Erişkin skolyoz hastalarının doktora başvurma nedeni genellikle kozmetik (görünüş) kaygılardan çok şiddetli ağrılardır. Başlıca belirtiler şunlardır:

• Bel ve Bacak Ağrısı: Eğriliğin ve dejenerasyonun sinir köklerine baskı yapması sonucu oluşur.
• Yürüme Mesafesinde Kısalma: Ağrı nedeniyle hasta uzun süre yürüyemez hale gelir (Nörojenik klodikasyon).
• Duruş Bozukluğu: Omurganın öne doğru eğilmesi (kifoz/kamburluk eklenmesi) ve yürüyüş paterninin (şeklinin) bozulması.

Dikkat: Tedavi edilmeyen erişkin skolyotik deformiteler, zamanla ilerleme eğilimindedir. Bu nedenle erken teşhis ve doğru tedavi planlaması kritiktir.

Erişkin Skolyoz Tedavisi

Tedavi planı; hastanın yaşına, ağrı şiddetine, eğriliğin derecesine ve bacaklardaki güç kaybı durumuna göre kişiye özel belirlenir.

1. Cerrahi Olmayan Yöntemler (Konservatif Tedavi)

Hafif ve orta düzeydeki vakalarda öncelik ağrıyı yönetmek ve yaşam kalitesini korumaktır.

• İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, antienflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler ile akut ağrı atakları kontrol altına alınır.
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Omurga çevresindeki kasları güçlendirerek stabiliteyi artırmak, postürü düzeltmek ve ağrıyı azaltmak hedeflenir.
• Enjeksiyon Tedavileri: Ağrı çok şiddetliyse ve ilaçlara yanıt vermiyorsa, nokta atışı epidural steroid enjeksiyonları uygulanabilir.

2. Cerrahi Tedavi (Skolyoz Ameliyatı)

Eğer hastanın yaşam kalitesi ciddi şekilde düşmüşse, bacaklarda güçsüzlük/uyuşma varsa ve diğer tedaviler sonuç vermiyorsa cerrahi müdahale gereklidir.

Bilimsel veriler, uygun endikasyon konulan erişkin tip skolyoz hastalarında cerrahi tedavinin, konservatif tedaviye göre daha üstün sonuçlar verdiğini göstermektedir. Cerrahi sonrası hastaların ağrıları azalmakta ve yaşam kaliteleri belirgin şekilde artmaktadır. Ameliyatın amacı; omurgayı düzeltmek, dondurmak (stabilizasyon) ve sinirler üzerindeki baskıyı kaldırmaktır.

Sıkça Sorulan Sorular