Çocuklarda Skolyoz

Çocuklarda Skolyoz Nedir? Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Skolyoz, omurganın önden bakıldığında 10 derecenin üzerinde yana doğru eğilmesiyle karakterize, üç boyutlu bir şekil bozukluğudur. Sağlıklı bir omurga arkadan bakıldığında düz bir hat gibi görünürken, skolyozlu bir omurga "C" veya "S" harfini andıran kıvrımlar oluşturur.

Çocuklarda skolyoz, çoğunlukla hızlı boy uzamasının yaşandığı ergenlik döneminde belirginleşir. Erken teşhis, çocuğun gelecekteki yaşam kalitesi ve omurga sağlığı için hayati önem taşır.

Çocuklarda Görülen Skolyoz Çeşitleri

Çocukluk çağı skolyozu tek bir hastalık değildir; oluşum nedenine göre dört ana başlıkta incelenir:

1. İdiopatik Skolyoz (Nedeni Bilinmeyen): En sık görülen türdür. Altta yatan belirgin bir sağlık sorunu veya kemik anomalisi yoktur. Genellikle ergenlikte ortaya çıkar.
2. Nöromusküler Skolyoz: Serebral Palsi (beyin felci), kas hastalıkları (miyopatiler) veya spina bifida gibi sinir-kas sistemini etkileyen hastalıklara bağlı gelişir.
3. Konjenital (Doğuştan) Skolyoz: Anne karnındaki gelişim sırasında omurga kemiklerinin eksik veya yapışık oluşması sonucu, bebek doğduğunda var olan skolyozdur.
4. Sendromik Skolyoz: Marfan sendromu veya Ehlers-Danlos gibi bağ dokusu hastalıkları veya çeşitli genetik sendromlara eşlik eden skolyoz tipidir.

En Sık Görülen Tür: İdiopatik Skolyoz ve Yaş Grupları

Vakaların büyük çoğunluğunu oluşturan İdiopatik Skolyoz, kız çocuklarında erkeklere oranla daha sık görülür ve ilerleme riski daha yüksektir. Tanı ve tedavi planlaması için yaş gruplarına göre sınıflandırılır:

• İnfantil: 0-2 yaş arası
• Juvenil: 3-9 yaş arası
• Adölesan: 10-17 yaş arası (En sık karşılaşılan dönem)
• Adult (Erişkin): 18 yaş ve üstü

Skolyoz Tedavisi Nasıl Planlanır?

Skolyoz tedavisi; sadece bir doktorun değil, omurga cerrahı, fizik tedavi uzmanı, fizyoterapist ve psikologların bulunduğu multidisipliner bir ekip tarafından yönetilmelidir. Tedavi algoritması çocuğun yaşına, büyüme potansiyeline ve eğriliğin derecesine göre belirlenir.

1. İzlem (Gözlem)

Hafif dereceli (genellikle 20 derecenin altı) eğriliklerde tedaviye hemen başlanmayabilir.

• Süreç: Çocuğun büyüme hızının yüksek olduğu ilk 3 yaş ve ergenlik döneminde 3 ayda bir, diğer dönemlerde 6 ayda bir röntgen ve muayene ile eğriliğin artıp artmadığı takip edilir.

2. Koruyucu Tedavi (Korse Kullanımı)

Orta dereceli eğriliklerde ve büyümesi devam eden çocuklarda, skolyozun ilerlemesini durdurmak için "Bracing" adı verilen özel ortezler (korseler) kullanılır. Korse, omurgaya dışarıdan destek vererek eğriliğin cerrahi sınıra ulaşmasını engellemeyi hedefler.

3. Fizik Tedavi ve Egzersiz

Fizyoterapistler eşliğinde yapılan, omurgaya özel egzersizler (örneğin Schroth terapisi gibi) kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve duruşu düzeltmek için tedaviye eklenir.

4. Cerrahi Müdahale

Eğrilik çok ilerlemişse (genellikle 40-50 derece üzeri) veya korse tedavisine rağmen artış devam ediyorsa cerrahi seçenekler değerlendirilir.

• Büyüme Dostu Cerrahi: Büyüme çağındaki çocuklarda omurganın uzamasına izin veren, belirli aralıklarla uzatılabilen özel sistemler (manyetik veya mekanik rodlar) kullanılır.
• Nihai Cerrahi (Füzyon): Büyüme tamamlandıktan sonra omurgayı düzeltip donduran (sabitleyen) kalıcı ameliyat yapılır.

Sıkça Sorulan Sorular