Deformite Cerrahisi Nedir?

Deformite cerrahisi hakkında bilgi sahibi olmuş olabilirsiniz ya da bu cerrahiyi ilk kez duymuş olabilirsiniz. Deformite cerrahisinin tanımını yapmadan önce deformite nedir konusuna açıklık getirmek gerekir. Omurganın sağlıklı bireylerde normal bir dizilimi vardır. Omurga ön-arka grafide düz çizgi şeklinde, yan grafide de yumuşak iki eğri şeklinde görülür.  Servikal bölge (boyun bölgesi) hafif lordotik, torakal bölge (sırt bölgesi), kifotik, lomber bölge de lordotik şekilde olup belli bir kıvrıma sahiptir. Omurga vücudun ana iskeletini oluşturmaktadır.

Deformite nedir sorusunun cevabını da tam olarak bu noktada verebiliriz. Deformite, doğuştan yapısal bozukluklara ya da sonradan tümör, travma, kırık, dejenerasyon, geçirilmiş cerrahi gibi nedenlere bağlı omurganın fizyolojik diziliminin bozulması durumudur. Bu bozulma bazı hastalarda sadece şekil bozukluğuna neden oluyorken bazılarında sinir ya da omurilik basılarına bağlı klinik durumların gözlenmesine neden olmaktadır. Omurgadaki eğriliğin şiddetli olduğu ileri skolyotik ya da kifotik hastalarda ise kalp, akciğer gibi hayati organlarda ciddi basılar gözlenmektedir. Deformite, oluştuğu bölgede hareket kabiliyetini kısıtlayabilir ve hastaya ciddi derecede ağrı verebilir. Bu yüzden hastalığın erken teşhisi ve tedavisi çok önemlidir. Deformite cerrahisi de tam olarak bu tedavi sürecinde devreye girmektedir.

Deformite Nasıl Anlaşılır?

Omurga deformitesi, vertebral kolonun anormal bir hizalanması veya eğriliğidir. Deformite tipleri arasında skolyoz ve kifoz en sık görülenlerdir. Skolyoz omurganın üç boyutlu rotasyonal eğriliğidir. Bu eğrilik ‘S veya C’ şeklinde kendini gösterebilir. Hafif, orta ya da şiddetli bir yelpazede kendini gösterir. Skolyoz varlığında omuz yükseklikleri arasında, her iki kalça yükseklikleri arasında, bel kıvrımlarında bir asimetri, sırtta sağ ve ya sol göğüs kafesi arasında asimetri gözlenebilir. Belirtiler arasında sadece şekil bozukluğu olduğu gibi sırtın ortasından aşağıya doğru ağrı veya sertlik ve bacaklarda veya ayaklarda uyuşma veya güçsüzlük gözlenebilir. Dejeneratif skolyozu olan tüm yetişkinler ağrı çekmez. Ağrı oluştuğunda, genellikle neden eğrilik değil sıkışmış bir sinir olabilir. Kifoz ise omurganın anormal bir şekilde öne eğilmesidir. Hatta ileri aşamalarda hastalar yürürken önlerini görmekte bile zorluk çekerler.

Deformite Cerrahisi Nasıl Uygulanır?

Omurganın deformite düzeltme ameliyatları çok iyi planlanmalıdır. Bu operasyonun hazırlık aşamasında hastalara yapılan ayrıntılı tetkikler ile en uygun cerrahi tedavi planı çıkarılır. Yeni geliştirilen yazılımlar ile hastalara en uygun açılı implantların kullanılması sağlanır. Omurgada deformite meydana geldiğinde cerrahi yönteme başvurulmasındaki amaç deformiteye bağlı omurilikte oluşan baskıyı ortadan kaldırmak ve omurganın hasta için en uygun fizyolojik dizilimine kavuşmasını sağlamak ve bu şekilde de hastanın şikayetlerini ortadan kaldırmaktır. 

Omurganın cerrahi müdahale ile kendisi için uygun fizyolojik dizilime kavuşturulması için implantlar kullanılır. Ameliyat sırasında vücuda yerleştirilen implantların hastanın günlük hayatına herhangi bir etkisi yoktur. Hasta bu implantlar ile beraber günlük yaşantısına devam edebilir. Bu operasyon ile hastanın şikayetleri büyük oranda azaltılarak deformitenin de mümkün olduğunca düzeltilmesi sağlanır.

Deformite Ameliyatının Riskleri Nelerdir? 

Bütün operasyonlarda olduğu gibi omurga stabilizasyonu gerektiren deformite ameliyatlarının da çeşitli riskleri bulunmaktadır. Ameliyatın genel riskleri arasında anestezi alımından kaynaklanan riskler olduğu gibi, ameliyat sırasında cerrahiye bağlı oluşabilecek sinir yaralanmaları, omurilik hasarı, büyük damar yaralanmaları, omurilik zarında yırtılma, vida malpozisyonları gibi komplikasyonlar görülebilir. Aynı şekilde ameliyat sonrasında da pnömoni, bacaklarda oluşabilecek kan pıhtılaşması, akciğerde enfeksiyon ve ameliyat yerinin enfeksiyon kapması gibi birçok problemin ortaya çıkma olasılığı vardır. Bu derece büyük ve kompleks bir operasyonu gerçekleştirebilmek için tecrübeye sahip büyük bir ekip ve tıbbi anlamda birçok ekipmana ve cihaza ihtiyaç vardır. Bu şekilde yapılan deformite ameliyatları çoğunlukla başarı ile sonuçlanmaktadır.

Deformite Cerrahisi Sonrası İyileşme

Omurgada deformite cerrahisi sonrası gereken iyileşme süresi her hastaya göre değişiklik gösterebilir. Birçok hasta ise ameliyat sonrası aynı gün içerisinde yürüyebilir.  Hastadan hastaya değişmekle birlikte taburculuk süresi 3-7 gün arasında değişmektedir.  Hastaların bir kısmında fizik tedavi programı gerekebilir.

Deformite Cerrahisinde Kime Nasıl Ameliyat Yapılır?

Yenidoğan döneminde ortaya çıkan deformitelerde deformitenin nedeni belirlenmeli ve tedavi ona göre yapılmalıdır.  Bazen neden omurga kemiklerindeki kaynamalardan ya da fazla kemiklerden kaynaklandığı gibi bazen de omurilik gerginliğinden kaynaklanmaktadır. Çoğunlukla nedenin tedavi edilmesi zaman içinde eğriliğin düzelmesini sağlayacaktır. 

Omurgadaki eğriliğin çocukluk yaş gurubunda ortaya çıktığı durumlarda kalıcı füzyon ameliyatları mümkün olduğunca çocuk gelişimini tamamladıktan sonra yapılmalıdır. Omurgaya konulan büyüyen enstrüman sistemleri ile çocukların büyümelerine izin veren hem düzeltme hem de büyümeyi sağlayan sistemler kullanılmaktadır. Ergenlik dönemde ortaya çıkan skolyozda eğriliğin tipine göre seçilecek cerrahi değişmekle birlikte bazı hastalarda gerdirme metodu ile esnekliğe izin veren bir cerrahi seçilirken bazı hastalarda da füzyon ameliyatları ile omurga düzeltilmektedir. Yetişkin çağında değişik nedenlere bağlı oluşan skolyoz ya da kifoz da öncelikle primer tedavi edilmeli. Bası altında kalan sinirler rahatlatılmalı ardından hasta için en uygun dizilim sağlanarak düzeltme yapılmalıdır. Her hastaya uygulanacak tedavi farklıdır.

Deformite hakkında daha fazla bilgiye blog sayfasından ulaşabilirsiniz.